Kameleon (boek)

De schrijver H de Roos

De Kameleon serie werd geschreven door Hotze de Roos.
Hotze werd in 1909 geboren in Langezwaag, dit is een plaatsje in Friesland. Hotze de Roos werd na de lagere school en de ambachtsschool timmerman. In deze tijd schreef hij ook stukjes voor de krant waar hij zijn eerste echte schrijverservaring mee opdeed.
Tijdens en na de tweede wereldoorlog, schreef hij de vele verhalen die hij hoorde op zijn werk op. Deze verhalen heeft hij in 1948 verwerkt in zijn eerste boek ‘Sietse en Hielke, de belhamels van de dorpssmid ‘. Daar vertel ik straks nog meer over. Hij maakte ook nog andere boeken, De zigeuners van Akkerwoude en Hiep hiep hoera voor Akkerwoude. Maar tot een derde deel van die serie kwam het niet, want de uitgeverij Kluitman vond dat niet zo’n goede serie.

Ondertussen had hij ook het tweede deel van de Kameleonserie geschreven: Kameleon, Ahoy!

In de jaren daarna schreef Hotze de Roos alleen nog maar Kameleonboeken. De Kameleonserie is niet alleen een van de grootste en langstlopende series jeugdboeken van Nederland is geworden, maar ook ontzettend populair is gebleven bij jong én oud, en zelfs volwassenen blijken ze nog het meest te lezen!

Prijzen

Tot 1991 zijn er meer dan 13 miljoen exemplaren verkocht. In Nederland is dit waarschijnlijk het hoogste aantal boeken dat ooit van een nog in leven zijnde auteur van jeugdboeken werd verkocht. Het aantal verkochte exemplaren ligt nu hoger dan 15 miljoen ! In 1980 kreeg Hotze De Roos zijn eerste en laatste prijs voor zijn oeuvre : een zilveren pen van een basisschool uit het Friese Terherne. Een officiële prijs heeft hij vreemd genoeg nooit mogen ontvangen. Wel werd hij in 1991 nog genomineerd voor de Publieksprijs 1991

Nog meer boeken

Op 15 oktober 1991 is Hotze de Roos op 81-jarige leeftijd in zijn woonplaats Krommenie overleden. Daarvoor was al, in overleg met hem, enige tijd naar iemand gezocht die de serie zou gaan doorschrijven. De nieuwe boeken worden geschreven door een auteur die de schuilnaam “P. de Roos” gebruikt. In het echt heet hij Piero Stanco. Intussen zijn er daar drie boeken van verschenen.

 

De uitgever Kluitman

Er waren in deze tijd net als nu verschillende uitgeverijen. Hotze had veel vertouwen in uitgeverij Kluitman in Alkmaar. Naar zijn mening was Kluitman dé toonaangevende jeugdboekenuitgeverij van Nederland.

Uitgeverij Kluitman is in 1864 opgericht door Pieter Kluitman in Alkmaar. In de loop der jaren is Kluitman een van de bekendste uitgevers van kinderboeken in Nederland geworden. Series als Dik Trom, Pietje Bell en de Kameleon zijn door Uitgeverij Kluitman op de markt gebracht.

Met het manuscript ” Sietse en Hielke, de belhamels van de dorpssmid “, stapte Hotze de Roos op de fiets en reed naar uitgeverij Kluitman te Alkmaar. De oorspronkelijke titel werd echter door Kluitman veranderd in “De schippers van de Kameleon”.(meenemen) Hiermee was de uitgifte van het eerste deel uit een van de meest populaire jeugdseries van Nederland een feit… De uitgever Kluitman vaarde er wel bij en vroeg Hotze om nog meer boeken te gaan schrijven.

De Kameleon-boekenserie begon in 1948 en is sindsdien niet meer weggeweest uit de catalogus van de uitgeverij. Niet alle 63 delen zijn doorlopend verkrijgbaar. Enkele jaren geleden is Uitgeverij Kluitman begonnen de oude, reeds uit de verkoop gehaalde delen, opnieuw uit te geven in de oorspronkelijke uitvoeringen. Deze heruitgaven noemen we “Kameleon Klassiek”.

De Boeken

Dat het dus niet bij een deel zou blijven werd later duidelijk. H de Roos had de smaak te pakken en begon ook met een andere serie, de z.g.n. “Akkerwoude serie” maar deze mislukte. Gelukkig bleef hij zich concentreren op de kameleonserie en zo kwamen er nog 59 Kameleonboeken meer van zijn hand. Je hebt verschillende soorten series:

  • De Zonnebloemserie, van 1949-1983 Hier staat op de rug een zonnebloem
  • De Successerie, van 1985-1992 Hier staat op de rug Uka, dat staat voor Uitgeverij Kluitman Alkmaar
  • De Kameleonserie, van 1993-nu Hier staat een K op de rug

De boeken waren en zijn zéér gewild bij jong en oud.
Ze werden, zeg maar verkocht aan de lopende band. Dat zag men ook in Duitsland waar de serie in de jaren 60 werd opgestart onder de naam Der Tigerhai. Er zijn 12 delen verschenen in Duitsland. Vanaf 1970 werden er ook een aantal hoorspelen in het Duits uitgebracht op LP en Cassette.. Ook zijn er in de jaren 90 Kameleonboeken in het Fries verschenen.

Personages

  • Op het papier kun je zien hoe ze er uit zien. Dit zijn de belangrijkste personages:
  • Hielke en Sietse zijn eerst ongeveer 12 jaar oud, later zo’n 14 jaar oud.
  • Evert Klinkhamer is de vader van de tweeling Hielke en Sietse. Smid Klinkhamer wordt in latere versies Evert genoemd
  • Jeltje is de moeder van Hielke en Sietse. Moeder klinkhamer wordt in latere versies Jeltje genoemd.
  • Louw is een goede vriend van Hielke en Sietse. De familie Vrolijk komt in het dorp vanaf deel 4, daarna is zoon Louw een vaste verschijning in de boeken.
  • Kees is de zoon van Molenaar Dijkstra. Hij heeft vaak ruzie met zijn vader en dan rennen vader en zoon weer om het hardst rond de molen. Kees is een goede vriend van Hielke en Sietse en houdt erg van lekker eten, hetgeen hem vaak opbreekt. Toch blijft hij doorgaan met snoepen.
  • Cor is een neef van meneer en mevrouw Bleker ( de buren van de familie Klinkhamer ). Cor komt uit de stad en komt vaak bij ‘de blekers’ logeren en is dan ook een vriend van Hielke en Sietse
  • Gerben is de dorpsgek. Eerst is hij boerenknecht, later volgt hij Jellema op als boer. Gerben is een grote fantast. Hij zuigt de gekste verhalen zomaar uit zijn duim. Voordat hij trouwde, woonde hij bij zijn moeder in het dorp, maar daarna verhuisde hij met Chantel naar een bungalow op het erf van Jellema.
  • Zwart is veldwachter in het dorp Lenten. Hij weet de grootste criminelen te vangen, maar heeft daarbij vaak wel hulp nodig van anderen.Ook heeft hij het vaak aan de stok met Gerben Zonderland.
  • Er zijn ook nog andere mensen zoals: Loots, Chantel, Sjoerd, Bonnema, Bleker, Buren van Hieke en Sietse, Postma, Blaauw, hoteleigenaar, Brandsma, boer, Brouwer, meester, Dokter, Gaastra, Groen, Haar, ter, Jellema, boer, Kok, schilder, Schaafstra, Siegerdsma,Wijnstra, Paulien,

De Waarde van de Boeken

In totaal zijn er nu bijna 15 miljoen !!!! exemplaren gedrukt van de Kameleon… En de serie word nog steeds herdrukt, nu onder de naam “Klassieke Kameleon”. Vreemd genoeg heeft Hotze de Roos nooit bij leven een prijs mogen ontvangen voor zijn werk. De drukken uit de jaren 50, 60 en 70 zijn echte verzamelobjecten geworden, vooral de eerste drukken waar al snel zo’n 40 euro voor betaald wordt. Met de Duitse boeken Der Tigerhai is het helemaal erg, voor een boekje uit deze serie wordt nu al 60 euro betaald !

Ik heb het zelf ook al eens gehad, toen had ik gevraagd of iemand het boek Kameleon in woelig water had en die kostte toen 40 euro maar zoveel heb ik er niet voor over.

Het Kameleondorp

Hier ben ik zelf ook nog geweest, in de vorige zomer. Ik zal er nog wat over vertellen

  • Na het overlijden van de schrijver besloten een aantal enthousiaste fans om de Kameleon een thuishaven te geven in Terherne.
  • De straatverlichting, de bestrating en het dorpsplein zijn weer in oude stijl gebracht. Zelfs de brug in het midden van het dorp kan weer opgehaald worden, zoals het vroeger ging.
  • Verder heb je ook nog het bureau van Zwart, het kamertje van de burgemeester,
  • De kaasmakerij van Louw z’n vader, en natuurlijk het huis en de smederij van de familie Klinkhamer.
  • De sfeer van de jaren ’50/’60 en de aanwezigheid van de bekende personages uit de boeken maken Terherne tot een echt Kameleondorp!
  • Midden in het dorp staat de Kameleonboerderij, met het informatiecentrum en de Smederij.
  • De afvaarten van de rondvaart en naar het eiland Grootzand vinden plaats vanaf de kade bij de oude brug in het centrum van het dorp.

De Kameleon film

Ook wordt er een echte bioscoop film gemaakt over de Kameleon. De regisseur is Steven de Jong die o.a. ook al de serie “Westenwind” regisseerde. Steven de Jong was vroeger zelf ook verslaafd aan de Kameleonboeken.

Nu de opname dagen van de Kameleonfilm er op zitten, zal de komende tijd hard worden gewerkt aan de montage van het beeld en geluid, Het is nu voorlopig maar afwachten, we kijken reikhalzend uit naar de première van De Schippers van de Kameleon.
De film “ De schippers van de Kameleon “ wordt in samenwerking met de KRO gemaakt en wordt in Juni 2003 in de bioscoop verwacht. Daarna zal de Kameleonfilm waarschijnlijk op de buis verschijnen. Nu de opname dagen van de Kameleonfilm er op zitten, zal de komende tijd hard worden gewerkt aan de montage van het beeld en geluid, Het is nu voorlopig maar afwachten, we kijken reikhalzend uit naar de première van De Schippers van de Kameleon.
De film “ De schippers van de Kameleon “ wordt in samenwerking met de KRO gemaakt en wordt in Juni 2003 in de bioscoop verwacht. Daarna zal de Kameleonfilm waarschijnlijk op de

Televisie verschijnen. Het verhaal zal zich afspelen in 1958. Zo’n 10 jaar later dus dan het verhaal in het originele boek.


Klinkhamer, Hielke en Sietse


Klinkhamer, Evert (vader)


Klinkhamer-Brandsma, Jeltje (moeder)


Vrolijk, Louw


Dijkstra, Kees


Cor


Zonderland, Gerben


Zwart, Jan


Sjoerd, Bonnema

 

Comments are closed.