Onderduiken

Mijn spreekbeurt gaat over mensen die in de tweede wereldoorlog zijn ondergedoken. Mijn werkstuk heb ik gemaakt over Anne Frank. Anne Frank is in de tweede wereld oorlog ook ondergedoken. Vandaar dat ik op dit onderwerp gekomen ben.

Eerst wil ik jullie vertellen wat onderduiken is. Onderduiken is je schuil houden voor de vijand. In bijna elke oorlog duiken er mensen onder. Maar ik wil jullie vertellen over het onderduiken in de tweede wereld oorlog. Over het onderduiken is veel bekend geworden doordat de verhalen in families steeds door verteld worden. In de oorlog zijn ook veel brieven en dagboeken geschreven die later gevonden zijn.

Dagboek van Anne Frank

Een heel bekend dagboek is het dagboek van Anne Frank.


Het Achterhuis


De dagboekjes van Anne Frank

Anne Frank is een meisje dat in Duitsland woonde. Ze is geboren op 12 juni 1929 in de Duitse stad Frankfurt.

In dat jaar 1929 gaat het slecht in Duitsland. Er is veel armoede en werkeloosheid. De meeste Duitsers zijn erg ontevreden. De Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij, de NSDAP krijgt steeds meer aanhang. De leider van die partij heet Adolf Hitler en zijn aanhangers worden nazies genoemd.

Hitler zegt dat de Duitsers een soort supermensen zijn. Echte Duitsers zijn volgens hem de beste, de sterkste en de slimste mensen in de hele wereld. Daarom vindt Hitler ook dat het Duitse volk het recht heeft om andere volken te overheersen en tot slaaf te maken. Hij belooft het Duitse volk een prachtige toekomst.

Er is veel armoede en werkloosheid in Duitsland. De schuld ervan geeft Hitler aan de Joden. Joden zijn volgens hem gevaarlijk. Hij schreeuwt dat alle Joden slecht, gemeen en oneerlijk zijn. Zo ontstond er Jodenhaat dit noemen ze antisemitisme.

Hitler probeert de haat tegen de Joden aan te wakkeren. Op allerlei manieren gebeurt dat: via de radio, de kranten, de film. Voor Joden wordt het leven steeds moeilijker. Mannen en vrouwen verliezen hun werk en kinderen moeten op school apart zitten. Duizenden mensen proberen uit Duitsland weg te komen. Ook de familie Frank gaat weg uit Duitsland. In de herfst van 1933 vindt Otto Frank [de vader van Anne] een geschikte woning in Amsterdam.

Tot 1940 leidt de familie Frank een tamelijk onbezorgd leven. Maar op 10 mei 1940 vallen de Duitsers Nederland binnen. Vanaf dan moeten alle Nederlanders zich laten registreren en opgeven of hij Jood is of niet. Er komen steeds meer maatregelen tegen de Joden. Op 29 juni staat er in alle Nederlandse kranten dat de Duitse bezetter besloten heeft om de Joden over te brengen naar werkkampen in Duitsland. Margot is een van de eerste die te horen krijgen dat ze naar een werkkamp moeten. Anne hoort van haar vader dat ze gaan onderduiken. Achter het bedrijfsgebouw aan de Prinsengracht staat een kleiner huis aangebouwd, dat leeg staat. Het heet het achterhuis. Op zes juli 1942 verstoppen zij zich in dat huis. Later komen er nog vier onderduikers bij. Ze maken gordijnen voor de ramen en ze moeten heel stil zijn, zodat de mensen die overdag in het bedrijf werken ze niet kunnen horen Ze weten dat er zware straffen staan op het onderduiken. Voortdurend is er angst voor ontdekking. Niemand weet hoe lang de oorlog zou duren. Anne schrijft regel matig in haar dagboek. Het wordt haar beste vriendin. In Nederland zijn er duizenden Joden die willen onderduiken. Maar onderduiken is moeilijk. Er zijn maar weinig mensen die Joden durven te helpen, want dat is strafbaar. Joden moeten meestal ook kostgeld betalen, maar de meeste joden hebben daar niet genoeg geld voor. Meer dan twee jaar lang zit Anne daar onder gedoken. Twee jaar waar ze nooit naar buiten mag. De onderduikers leven met angst om ontdekt te worden. De meeste dagen zijn echt vreselijk saai. Soms horen de onderduikers verhalen over wat er buiten allemaal gebeurt. Miep de vrouw die er voor gezorgd had dat ze konden onderduiken vertelt over het jodenvervolging en over het voedsel, dat steeds schaarser en duurder wordt. Ze horen ook dat de meeste Nederlanders steeds meer hekel aan de Duitse bezetter krijgen. Maar bijna iedereen houdt zijn mond, want anders kun je gearresteerd of mishandeld worden.

Op 4 augustus 1944 worden de onderduikers uit het achterhuis gehaald door de Duitse en Nederlandse politieagenten. Iemand heeft ze verraden. Anne en de onderduikers worden naar een concentratiekamp over gebracht. Anne leeft een halfjaar. In maart 1945 sterft ze. Haar vader Otto Frank is de enige van de onderduikers uit het achterhuis die het concentratiekamp heeft overleeft. Als hij terug komt geeft Miep hem Annes dagboekpapieren. Anne is een van de zes miljoen joden die in de oorlog zijn vermoord.

Tijdens de voorbereiding van mijn spreekbeurt heb ik mijn opa geïnterviewd. Dit heb ik gedaan omdat mijn opa eens vertelde dat zijn vader ook in de oorlog is ondergedoken. Dit interview heb ik samen gevat in een verhaal. Dit is een echt waar gebeurd verhaal. Het gaat over mijn overgroot opa die in Nieuw Amsterdam woonde. Daar had hij een eigen boekhandel met drukkerij. In die tijd in de oorlog dus was het verboden om negatieve dingen over de Duitsers in de krant te schrijven. In de kranten stonden dus alleen hele positieve dingen over Hitler, de oorlog en het Duitse volk. Ook stonden er veel leugens in. Je begrijpt dus dat de Nederlanders graag wilden weten wat er werkelijk in hun land gebeurde. En wat Hitler allemaal van plan was. En zo werd mijn overgroot opa dus door de mensen uit het verzet { ik zal straks uitleggen wie en wat dat zijn} gevraagd om krantjes te gaan drukken, waarin geschreven werd wat er allemaal gebeurt en over wat ze allemaal in het geheim over Hitler en zijn mannen weten en wat deze allemaal nog van plan zijn. Mijn overgroot opa wilde hier zeker aan meewerken samen met zijn vriend Johannes Post is hij de krantjes gaan drukken en verspreiden. Johannes Post werd later een bekende verzets man. Dit was een hele spannende tijd en het ging een hele poos goed. Tot op een dag de dominee kwam vertellen dat de Duitsers naar hem opzoek waren omdat ze er achter waren gekomen dat overgroot opa krantjes drukte. Overgroot opa schok zich rot en vroeg zich meteen af waar hij zo snel heen zou moeten gaan. De dominee zei toen dat hij met hem mee mocht en dat hij nog wel een verstop plekje wist in zijn huis. De dominee woonde in het huis naast de kerk. Het was een heel hoog smal huis, met een heel puntig dak, en het bovenste puntje hadden ze afgetimmerd. En daar werd overgroot opa verstopt. Het was een hele kleine ruimte waar hij nog net op zijn hurken kon zitten. De dominee heeft overgroot opa daar tot het eind van de oorlog verzorgd en hij is dus door de Duitsers nooit gevonden.

Ik zou nog uit leggen wat het verzet is. Het verzet was een groep mensen die zich verzette tegen Hitler en zijn mensen de SS. En ze kwamen op voor de joden, mensen hielpen ze onderduiken, mensen brachten ze eten, geheime krantjes drukken en verspreiden, en als spion voor Hitler gingen werken om zo achter Hitlers plannen te komen. Dit gebeurde allemaal in het geheim en dit was allemaal heel spannend. Veel mensen zetten hun leven op het spel.

Veel Joden proberen te ontkomen aan de Duitsers door onder te duiken. Onderduiken is heel erg moeilijk. Waar kan men naar toe? Het kwam ook bijna nooit voor dat een heel gezin ergens terecht kon. Wat dat betreft was de familie Frank een grote uitzondering. Soms gaven ouders hun kinderen aan wildvreemden af, want het was eenvoudiger om een onderduik plek voor kinderen te vinden dan voor volwassenen. Een kind kon gemakkelijker doorgaan voor een neefje of nichtje uit de stad. Het vinden van een onderduikadres is heel moeilijk. Onderduiken is erg gevaarlijk. Men weet dat onderduikers die worden gepakt naar een concentratiekamp moeten. Er staan ook zware straffen op de hulp aan onderduikers. Gelukkig waren er altijd mensen die hun eigen leven op het spel zetten om mensen te helpen met onderduiken. Zo ook in de dierentuin in Emmen. Waar mensen, onderduikers dus, zich schuil hielden in een ruimte boven de leeuwenkooien. Helaas heb ik over dit onderduik verhaal niet meer informatie kunnen vinden. Wel is mij verteld dat de mensen die boven de leeuwenkooi verstopt zaten nooit door de Duitsers gevonden zijn. Geen Duitser verwachtte natuurlijk dat daar mensen ondergedoken zouden zitten. Zo zijn er vele verhalen over mensen die in verschillende oorlogen ondergedoken hebben gezeten. Wat vaak zware tijden zijn geweest. En ook vaak zijn mensen uit eindelijk toch nog door de vijand gevonden.

Aan het eind van mijn spreekbeurt wil ik graag vertellen dat ik heel veel waardering heb voor alle mensen die deze ellende allemaal hebben moeten doorstaan en ook waardering voor al die mensen die onderduikers aan een plek hebben geholpen, en ze tijdens het onderduiken hebben bijgestaan.

 

One Response to “Onderduiken”