Vlinder

De vlinder: het eitje

Als de vlinder een goede partner heeft gevonden vindt er een paring plaats. Bij de paring spuit het mannetje een vloeistof, waarin zaadjes zitten bij het vrouwtje in. Vaak zitten ze uren lang met hun achterlijfjes aan elkaar, tot alle zaadjes in het lichaam van het vrouwtje zijn overgebracht.

Kort daarop begint het vrouwtje met het leggen van de eitjes. Maar eerst moet ze een geschikte plaats vinden om haar eitjes af te zetten. Deze plek moet voldoende veilig zijn voor de eitjes en later voor de jonge rups. Bovendien moet er voldoende en geschikt voedsel aanwezig zijn. Geschikt eten? Wel sommige vlinders zijn monofaag, dit betekent dat de rupsen slechts 1 plant als voedsel accepteren. Bijvoorbeeld de zijderups eet enkel de moerbijboom, de dag- pauwoogrups eet enkel brandnetel. Andere soorten zijn minder kieskeurig. Dit noemen we polyfaag en ze eten meerdere soorten planten. De vindervrouwtjes zijn in staat de planten te herkennen met hun poten.

Maar nu terug naar de eitjes. Als de vlinder, in ons geval de dagpauwoog, een geschikte brandnetel heeft gevonden legt het vrouwtje zo ‘n 250 eieren aan de onderkant van de netel. De eieren van de dagpauwoog lijken net kruisbessen. Ze zijn ook niet groter dan een speldenkop. Het vrouwtje legt in heel haar leven ongeveer 1500 eieren. De stof waarmee het vrouwtje de eieren vast kleeft beschermt de eieren ook tegen koude of uitdroging.

De eieren op deze foto zijn al wat verder ontwikkeld. Als je goed kijkt zie je al kleine kopjes door het omhulsel heen.

De vlinder: de rups

Na ongeveer 8 dagen is het zover. De rupsen komen uit en begingen met z’n allen over het blad heen te kruipen. Brandnetels vind je bijna overal. Daarom is de dagpauwoog zo talrijk aanwezig.

Afgezien van de kop bestaat de rups uit 13 deeltjes. Dit noemen we de segmenten. Dat kan je op de foto goed zien . Zolang dat de rupsen nog klein zijn blijven ze dicht bij elkaar. Zo zijn ze goed beschermd tegen vijanden. Pas als ze groter zijn gaan ze ook in hun eentje over het blad rond kruipen. Ze eten het ene blad na het andere op tot alleen het bladskelet overblijft. Daarbij spinnen ze witte draden die als een netwerk op de resten van het blad hangen. Op deze nieuwe vloer lopen ze rond en laten daarbij overal hun kleine zwarte mestballetjes achter.

Niet alleen overdag maar ook als ze eten en rondwandelen op het blad. En als ze slapen blijven de rupsen dicht bij elkaar zoals hier en dat blijft ook zo tijdens het vervellen. Doordat de rupsen zoveel eten barsten ze letterlijk uit hun vel. Vooraan bij de kop scheurt de huid open en de rups kruipt uit haar oude huid. Dit noemen we de vervelling. Dit gebeurt als de rupsen +/- 6 dagen oud zijn. Ze zijn dan ook wat donkerder van kleur. Als de rups uit haar vel gekropen is heeft ze over haar hele lijf licht gekleurde stekelige borstelharen. Na de vervelling gaat ze gewoon door met eten. Ze zitten nog steeds bij elkaar omdat vogels hen dan niet durven opeten.

Hier zie je de rups sterk vergroot. Helemaal rechts op de foto zit de kop. Achter de kop heeft ze ook 2 borstelharen. Hiermee houdt ze haar voedsel vast. Meer naar achter zitten vijf paar oranje looppoten.

De vlinder: de verpopping

Na 5 weken is het rupsenleven voorbij en dan begint de verpopping. Doodstil als een grote J blijft de rups hangen. Dan verrimpelt de huid helemaal. Net als bij de vervelling scheurt ze open tot achteraan. Nu komt de pop te voorschijn. Het beestje kronkelt tot de oude huid er af valt. De pop is groen en bovendien erg zacht. Binnen in de pop vindt de metamorfose plaats en na enkele weken ziet men de oogvlekken al doorschemeren. Na ongeveer 14 weken barst de pop open net alsof er 2 ritssluitingen open gaan. De vlinder moet hard werken om uit de pop te komen. Zijn vleugels zijn nu nog opgevouwen. We kunnen dus ook niet zien hoe mooi ze zijn.

De vlinder!

Joepie het is gelukt! De vlinder houdt zich helemaal uitgeput aan de lege pop vast.

Dit gebeurt niet bij alle rupsen. Zo bv. bij de zijde- rups. Zij barst niet open maar maakt een web en spint zich er ook in. Ik heb zo een pop mee gebracht.

De kweker kweekt deze rups voor de zijde. Er worden dure sjaals van gemaakt.

Slechts een paar vlinders mogen daar uitkomen. Om verder te kweken. De andere worden in kokend water gesmeten. Dan verdwijnt de plakkerige stof en de rups sterft. Dan is de zijde klaar om gesponnen te worden.